Ognisko Polskie w Turynie

Ognisko Polskie w Turynie (Comunità Polacca di Torino) jest najstarszą z obecnie działających organizacji polonijnych we Włoszech. Założone zostało w 1949 roku przez kombatantów 2. Korpusu. Ognisko było zawsze świadome swojej roli – emigracji politycznej.
Na czele Ogniska stał od lat pięćdziesiątych Jan Jaworski, a po jego śmierci w 1991 roku, Mieczysław Rasiej, który był również współtwórcą i do końca życia (zmarł w 2007 r.) prezesem ogólnowłoskiej organizacji federacyjnej ZPwW. Kolejni prezesi Ogniska to: Wanda Romer, a obecnie Barbara Stasiowska.

Wraz ze zmianą kontekstu politycznego i znacznym wzrostem liczebnym wspólnoty polskiej Ognisko, formalnie zarejestrowane w 1993 roku, przekształciło się w organizację polonijną. Historia i działalność Ogniska została przedstawiona w 400-stronicowej monografii Ognisko Polskie w Turynie. Pięćdziesiąt lat historii (wyd. w roku 2002),   z której Stowarzyszenie jest dumne.

Ognisko Polskie jest stowarzyszeniem społeczno-kulturalnym, liczącym przeszło 100 zarejestrowanych członków i ich rodzin oraz liczne grono sympatyków różnej narodowości. Należy do rejestrów stowarzyszeń no profit Turynu i Prowincji. Jego działalność na polu kultury (statutowa) ma na celu:

promocję Polski w Piemoncie,
utrzymanie tożsamości narodowej i zacieśnianie kontaktów między członkami.

Siedziba Ogniska w Turynie: przy Oratorio S. Felice, Via Giusti 8 (stacja metra Porta Susa).    E-mail: polonia.turyn@libero.it

Ognisko Polskie w TurynieZ historii działalności Ogniska (wybrane przykłady)

Wspólny fundusz pomagał w finansowaniu inicjatyw o charakterze patriotycznym i humanitarnym, wśród których warto wymienić:

• W pierwszych latach istnienia wspólnoty, obchody Tysiąclecia Polski Chrześcijańskiej. Wtedy ufundowano stypendium na studia polonistyczne na Uniwersytecie w Turynie;
• zebranie i przeznaczenie dużej sumy na zakup marmurów na odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie;
• członkowie Ogniska uczestniczą w zbiórkach na cele humanitarne, zarówno polskie, jak i włoskie. W ostatnich latach przekazano sumę ok. 10.000 € m.in. na pomoc dzieciom z Kazachstanu, na Dom Dziecka w Stalowej Woli, dzieciom z rodzin górniczych po zamknięciu kopalni w Bytomiu, na rzecz powodzian z Sandomierza oraz ofiar trzęsienia ziemi we Włoszech;
• zawsze ważna była też pomoc współrodakom, którzy znaleźli się we Włoszech w trudnej sytuacji. W 1981 roku działały z kolei w Turynie bardzo prężne komitety Solidarności z Solidarnością oraz Pomocy Polsce, ściśle związane z Ogniskiem, które wspierały m.in. rodziny internowanych.

Szacunek dla tradycji

Nie zapominamy o naszych korzeniach i szczególną troską otaczamy miejsca pamięci. To przecież turyńskim inżynierom, kombatantom, Komitet Odbudowy Pomników powierzył w 1962 roku nadzór nad pracami remontowymi na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bolonii.

Kolejne przedsięwzięcia to:

• Odrestaurowanie pamiątkowych tablic w miejscowościach Mandria i Chivasso oraz na cmentarzu Monumentale w Turynie;
• tablica poświęcona Polskiej Szkole Wojskowej w Cuneo;
• pomnik w Acquafondata, miejscu pierwszego pochówku żołnierzy poległych pod Monte Cassino, z krzyżem wykonanym z gąsienic rozbitego czołgu, stał się od czasu inauguracji w 1996 roku, celem corocznych wycieczek dla wielu Polaków żyjących we Włoszech;
• pomnik Żołnierzy Polskich 2. Korpusu na Piazza Polonia w Turynie odsłonięty w 2007 roku.

Kultura

Ważniejsze realizacje z dziedziny kultury, adresowane głównie do środowiska włoskiego:

• wystawa Un’armata in esilio. Esercito polacco per la liberazione d’Italia 1943-1945 eksponowana w gmachu pierwszego parlamentu włoskiego w Turynie w 1995 roku;
• wystawa Da prigionieri a uomini liberi w 2008 roku na Międzynarodowym Festiwalu Literatury, którego gościem była Polska;
• wystawa Il Volto, la Maschera. Il manifesto polacco e il gran teatro del mondo w 2010 roku w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatru Prospettiva;
• wystawa Per la vostra e la nostra libertà. I polacchi nel Risorgimento italiano eksponowana w 2011 roku z okazji 150. rocznicy Zjednoczenia Włoch.

Ostatnie dwie wystawy były zapraszane przez wiele instytucji włoskich i organizacji polonijnych, stwarzając konkretną, a nie retoryczną, okazję do dialogu kultury polskiej z włoską.

W ostatnich latach aktywnie współpracujemy   z:

• Konsulatem Honorowym RP w Turynie;
• Katedrą Języka i Literatury Polskiej na miejscowym uniwersytecie;
• Stowarzyszeniem kulturalnym Polski Kot;
• Turyńską Wspólnotą Żydowską;
• Istituto di Studi Storici G. Salvemini.

Efektem tej współpracy jest wiele koncertów (np. ubiegłoroczny z okazji Święta Niepodległości Polski i Święta Narodowego Austrii w Teatro Vittoria z udziałem przedstawicieli placówek dyplomatycznych Polski, Austrii, Włoch i Francji), a także konferencji naukowych, spotkań z autorami.

Z turyńską Wspólnotą Żydowską organizujemy corocznie, z okazji Dnia Pamięci, spotkania poświęcone twórczości Brunona Schultza (2010), Irenie Sendler (2011), Januszowi Korczakowi (2012), a w 2013 konferencję naukową pt. Polacy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata – pamięć przywrócona z udziałem przedstawicieli kultury polskiej, hebrajskiej i włoskiej.

Nasza siedziba, na Via Giusti 8, to stały punkt odniesienia, polska przystań, gdzie można spotkać się z rodakami i wypożyczyć książki w języku polskim. Odbywają się tu kursy języka polskiego, sobotnie Popołudnia z książką, podczas których czytamy i komentujemy (wyłącznie po polsku) nowości na krajowym rynku wydawniczym, spotkania autorskie, projekcje filmów.

Do stałej tradycji należą spotkania z Mikołajem, łamanie sie opłatkiem i śpiewanie kolęd z okazji Bożego Narodzenia, dzielenie się jajkiem i malowanie pisanek z okazji Wielkanocy. Ognisko organizuje bale karnawałowe, majówki i coroczne wyjazdy do Monte Cassino a w czerwcu wycieczki (jedna z ostatnich odbyła się do Stałego Przedstawicielstwa RP przy ONU w Genewie).

O organizowanych wydarzeniach informujemy poprzez własną mailing list, a witryna internetowa jest w trakcie tworzenia.

Warto też wspomnieć o nadzwyczajnym sukcesie młodych polonistów w Turynie. W 2012 roku odbyły się tu pierwsze we Włoszech egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego. Wśród kandydatów – uzyskana średnia ocen 5.05 to wynik, który nie zdarzył się dotąd nigdzie na świecie – byli członkowie Ogniska Polskiego!

Barbara Stasiowska-Randone

Indirizzo:

10138 TORINO
Tel: 333-7079603
E-mail: polonia.turyn@libero.it