Historia
Bitwa o Monte Cassino była jedną z największych batalii II wojny światowej i jedną z najważniejszych walk na froncie zachodnim.
18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach 2 Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa zdobył wzgórze Monte Cassino wraz z ze znajdującym się na nim klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.
Po udanych lądowaniach aliantów w Kalabrii, Tarencie i Salerno na początku września 1943 roku, i po kapitulacji Włoch w tym samym miesiącu, siły niemieckie zaczęły się powoli wycofywać w kierunku północnym. Sprawnie dowodzone wojska niemieckie, opierając się na dwóch improwizowanych liniach obrony, prowadziły działania opóźniające ofensywę aliancką, przygotowując w tym czasie Linię Gustawa – silnie ufortyfikowany i trudny do zdobycia pas umocnień obronnych przebiegający w najwęższym miejscu Półwyspu Apenińskiego. Linia przebiegała przez miejscowość Cassino, leżącą u stóp góry z opactwem benedyktynów na szczycie. Feldmarszałek Luftwaffe Albert Kesselring, któremu 6 listopada 1943 roku powierzono dowodzenie wszystkimi siłami niemieckimi we Włoszech, obiecał Hitlerowi utrzymanie tej linii przez przynajmniej sześć miesięcy.
Usytuowane na silnych pozycjach obronnych, w terenie który wyraźnie sprzyjał obrońcom i w którym niemal niemożliwe było wykorzystanie sił pancernych, wojska generałów Heinricha von Vietinghoffa i Fridolina von Sengera bez trudu odpierały serie uderzeń wojsk alianckich w okresie od stycznia do maja 1944 roku.
Ostatecznie linie niemieckie zostały przełamane 18 maja 1945.
W walkach wzięły udział wszystkie jednostki 2 Korpusu:
3 Dywizja Strzelców Karpackich gen. bryg. Bronisława Ducha,
5 Kresowa Dywizja Piechoty gen. bryg. Nikodema Sulika,
2 Samodzielna Brygada Pancerna gen. bryg. Bronisława Rakowskiego,
Armijna Grupa Artylerii płk Ludwika Ząbkowskiego.
Ciekawym akcentem włoskim w historii walk 2 korpusu jest partyzancka Brygada Maiella. Była to formacja powstała z włoskich ochotników w regionie Abruzji w grudniu 1943 roku. Najpierw walczyli oni o wyzwolenie Włoch u boku Brytyjczyków, a od czerwca 1944 roku zostali włączeni w szeregi 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, wykrwawionego podczas bojów o Monte Cassino. – Stali się pomocniczą piechotą górską, a dowodził nimi kpt. Domenico Troilo.
Brygada Maiella licząca w szczytowym momencie 1700 bojowników uczestniczyła z Polakami w przełamaniu oporu na niemieckiej linii Gotów, kampanii adriatyckiej, wyzwalaniu regionów Marche oraz Emilii-Romagnii. Zasłużyli się, zdobywając m.in. miejscowości: Castellaccio‚ Bicocca‚ Monte Sacco i Monte Mauro. – U boku żołnierzy polskich partyzanci Brygady Maiella wkroczyli też do Bolonii. Jednostka rozwiązana 15 lipca 1945 roku odznaczona zastała włoskim Złotym Medalem za Waleczność.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_o_Monte_Cassino
http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/28173?title=Monte-Cassino-symbol-walki-polskich-zolnierzy